De Tarot is een kaartspel van 78 kaarten met symbolische afbeelding. De Tarot wordt gebruikt om kennis over jezelf te kunnen vergaren. Dit wordt ook wel ‘divinatie’ genoemd.
“Waar komt de Tarot vandaan?” Dankzij de inspanningen van auteurs, wetenschappers en tarot enthousiastelingen als Stuart Kaplan, Franco Pratesi, Michael Dummett, Paul Huson, Mary K. Greer en vele anderen hebben we een zeer goed en uitgebreid overzicht van de geschiedenis van de Tarot als kaartspel en divinatie methode. In het blogstukje over het allereerste Tarot deck kun je lezen hoe Stuart Kaplan in de jaren ’70 bewijs vond voor dit allereerste Tarot deck (daterend uit 1424) in de Bibliotheque Nationale van Parijs.
In de eeuwen voor ons leefden er echter vele mythes en mysteries over de oorsprong van de Tarot; De Tarot zou ‘bedacht’ of ‘doorgegeven’ zijn via:
De Oude Egyptenaren
De Roma en Sinti (voorheen: Zigeuners)
Een geheimzinnige Alchemist (De Graaf van St. Germain)
De Tempeliers
De oprichter van het geheime genootschap ‘De Rozenkruizers’ (Christian Rosenkreuz)
Maar ook tegenwoordig nog zijn er auteurs die geloven dat ze iets op het spoor zijn, zoals bijvoorbeeld Robert Swiryn die een – overigens zeer goed en boeiend – boek heeft geschreven waarin hij uitlegt dat de oorsprong van de Tarot is terug te vinden in geschiedenis van de Catharen.
Tijdens het schrijven van de cursus ‘Tarot & Jung’ stuitte ik op een PDF van een professor van de Universiteit van Gothenborg met een introductie over een studie naar het werk en gedachtengoed van Aleister Crowley. De schrijfsels van Aleister Crowley (1875 – 1947) – ‘The wickedest man in the world’, de ‘Godfather’ van het hedendaags satanisme, ‘The Beast 666’ – waren door credible filosofen, historici en theologen afgestoft en op een serieuze manier geanalyseerd. Alhoewel ik de Toth Tarot een prachtig deck vind, is het mij nooit gelukt om er echt goed in te komen. Eerlijk gezegd komt dat ook wel omdat ik vond dat Aleister Crowley echt een beetje gek was. Deze academici zetten Aleister Crowley echter in een heel ander daglicht! En nadat ik de essays had gelezen, keek ik er zelf ook heel anders tegenaan. Jung en Crowley hebben namelijk meer gemeen dan op het eerste gezicht lijkt….
Alhoewel we weten dat de eerste Tarot kaarten vervaardigd werden in het Italië van de vroege renaissance, zijn het wel de Fransen en de Engelsen die de credits pakken voor de manier waarop wij nu werken met de Tarot; Het was immers de Franse occultist Jean-Baptiste Alliette (1738 – 1791) die – voor zover tenminste bekend – als eerste allerlei occulte correspondenties aan de Tarot toewees en de Tarot gebruikte om voorspellingen te doen. Er volgden nog meer Fransen en jarenlang was het Marseille deck HET Tarot deck om mee te waarzeggen.
Ook de Britten hebben een flinke steen bijgedragen toen de leden van de Golden Dawn zich aan het einde van de 19e gingen verdiepen in de Tarot en het werk van hun Franse voorgangers ‘verbeterden’. Arthur Edward Waite (1857 – 1942) is natuurlijk een goede bekende omdat hij samen met Pamela Colman Smith (1878 – 1951) in 1909 het populaire Raider-Waite-Smith deck uitbracht. Eerder ontstond in Duitsland en omstreken ook een aparte traditie van waarzegkaarten: De Lenormand en de Kipper kaarten zijn beiden van Duitse origine. Deze vier systemen (Marseille Tarot, RWS Tarot, Lenormand en Kipper) zijn tot op heden de meest gebruikte decks. En de Italianen dan?
Wanneer je net begint met het bestuderen van de Tarot, ga je ijverig op zoek naar betekenissen en correspondenties van de kaarten. Je schrijft alles netjes op in je Tarot journal en het gaat voorspoedig. Maar dan kom je op een punt dat je merkt dat de correspondenties van de elementen, de astrologische correspondenties of zelfs de betekenissen overal anders zijn! En niemand kan het antwoord geven wat nu ‘waar’ is. Dit is bijzonder frustrerend.
Het antwoord is naar mijn mening inderdaad dat er geen waarheid is. Al zo lang de mens bestaat werkt hij met symbolen en wil hij betekenis geven aan zaken om hem heen. Deze symboliek verandert niet alleen met de tijd, ze is ook nog eens cultuur gebonden.
Neem bijvoorbeeld de toekenning van de elementen aan de suits in de Tarot; Het meest bekend is de toekenning: Pentakels = Aarde, Zwaarden = Lucht, Bekers = Water, Staven = Vuur. De oude alchemisten zoals Agrippa kende aan de elementen allerlei eigenschappen toe, zoals dichtheid, zuiverheid en snelheid. De meest gangbare opvatting is dat Aarde bijvoorbeeld langzamer is dan Vuur. Dus wij associëren aarde met stabiliteit en Vuur met actie. Toch kun je het binnen de Tarot anders tegenkomen. Toch zie je in veel oudere tradities dat de toekenningen anders verlopen. Ook in het westen ‘denkt’ men anders dan in het oosten. Zo is het voor Chinese mensen veel vanzelfsprekender dat elementen niet in hokjes zijn te stoppen maar dat het vloeiend is. Zo zullen zij bij het ‘Zwaard’ makkelijk zien dat dit voortkomt uit de aarde, gesmeed wordt in Vuur, gekoeld wordt met Water om vervolgens door de Lucht te kunnen suizen (en weer in de aarde – of een steen!– terecht te komen). Dit is in principe ook wat Agrippa beschreef, alleen zijn wij nu eenmaal geneigd dingen in hokjes te stoppen.
Hetzelfde geldt voor astrologische correspondenties. Alhoewel men zich in de oudheid intensief bezig hield met astrologie, en men enorm veel kennis had, waren sommige planeten niet zichtbaar en zijn ze pas later ontdekt (Uranus, Pluto). De occultisten die in de 17e en 18e eeuw begonnen met de symboliek van de Tarot uitvoerig te beschrijven hebben een eerste opzet gemaakt deze in de Tarot decks te verwerken. Ze dachten een systeem uit voor hun Tarot decks (vb. Eteilla, Papus, TdM). Later heeft de Golden Dawn enorm veel werk verzet om alle oude werken opnieuw te bestuderen en op een modernere manier te beschrijven. Ze hebben de symboliek en de correspondenties verbeterd (of liever gezegd: aangepast) met de kennis die ze toen hadden (A.E. Waite, Dionne Fortune, S.L Macgregor Mathers). The Golden Dawn heeft haar Tarot symboliek voor het grootste gedeelte gebaseerd op de ‘Zohar’ dat 1 van de moeilijkst te interpreteren boeken aller tijden is. Dus logisch dat ook hier veel discussies en andere zienswijzen ontstonden waardoor dit systeem ook weer werd verbeterd en aangepast (o.a. door Aleister Crowley en daarna door Paul Foster Case).
De conclusie is zondermeer dat er geen vast systeem, symboliek of correspondentie stelsel bestaat en dat niemand weet ‘wat waar’ is. Alhoewel het werken en leggen met de kaarten niet draait om tabellen met correspondenties, is het toch wel een belangrijk onderdeel van de Tarot studie. Ten eerste omdat er nu eenmaal altijd types zijn die het naadje van de kous willen weten. Ten tweede omdat alchemistische, religieuze of astrologische symboliek nu eenmaal goed werkt als je het onbewuste wilt aanspreken. Het is een manier om de kaarten ‘te voelen’ om de energie te voelen en daarmee geeft het richting aan je interpretatie van de kaarten.
Maar hoe dit nu aan te pakken? Tja, mijn advies is om heel veel te lezen en zelf te kijken wat voor jou goed voelt of ‘logisch’ is. Je zou kunnen kijken naar het specifieke deck of systeem dat je gebruikt en dan de theorie van de ‘maker’ van het deck kunnen volgen. Dus: werk je met het Rider Waite Smit deck, dan volg je de correspondenties van de Golden Dawn. Werk je met oudere decks, dan volg je de ‘traditionele’ interpretatie. Verder: go with the flow, als iets op een gegeven moment ‘klikt’ dan heb je je eigen systeem en toekenning gevonden! Als het werkt dan werkt het, we moeten ook praktisch blijven want dat is de manier om het mooie instrument Tarot te gebruiken voor onszelf en voor anderen!
Omdat ik tot het type behoor dat echt alles wil weten, heb ik lijstjes en tabellen gemaakt van alle symboliek en toekenningen die je maar kunt bedenken. Ik deel ze graag met mijn studenten al naar gelang zij er behoefte aan hebben en ik wil ze hier graag ook delen.
Om simpel te beginnen, vind je hier een overzicht van astrologische toekenningen aan de Grote Arcana volgens de Golden Dawn (Rider Waite Smit deck en Golden Dawn deck). Kijk gewoon wat bij jou klikt en hoe het voor jou ‘werkt’. Ik zal in de nabije toekomst nog veel meer handige overzichten delen dus check mijn Patreon pagina regelmatig!
Volgens de bijbel ontving Mozes de twee stenen tafelen met 10 geboden van God op de berg Sinaï. De Stenen tafelen bevatten niet alleen waardevolle regels, ze waren ook nog eens geschreven door God’s eigen vinger! Volgens de Joodse traditie gaf God hem bovendien de complete Joodse bijbel + interpretatie mee.
Vergeet die tafelen, vergeet die bijbel. Want volgens de Talmud kreeg Mozes van een aantal Engelen ook nog een goodiebag met een paar presentjes erin. En die zijn vele malen interessanter! Bovendien leidt 1 van die presentjes ons naar Zwaarden Aas in de Tarot…
Vannacht zei een wijze ingewijde heimelijk tegen mij: ‘Het geheim van de wijnhandelaar… kan toch niet voor jou verborgen zijn?’
Toen zei hij: ‘Wees mild voor jezelf, het ligt in de aard van de wereld om mensen die hard werken nog zwaarder te belasten’
Vervolgens gaf hij mij een beker die de hemel deed oplichten, zo dat Venus danste. En de luitspeler zei herhaaldelijk tegen mij: ‘Drink’…
Oh zoon, luister naar dit advies en treur niet om het verdriet van de hele wereld. Ik geef je dit advies als een parel, houd het in je gedachten
Wanneer jouw hart bloedt, zie dan nog steeds de lachende rand van de beker en wanneer je gekwetst wordt huil dan niet
Zolang je niet in de verborgen dimensie bent geweest, heb je geen idee: het nieuws dat Gabriel brengt kan niet begrepen worden door degenen die niet rijp genoeg zijn
In het domein van het innerlijke weten is er geen ruimte voor zelfzuchtige trots: Zij die kennis hebben moeten of alles openbaren of helemaal stil zijn en hun mond houden
Oh wijnbrenger, breng wijn! Hafez’ dronken liefde werd gezien door de Heer van heelheid en harmonie, Hij die misstappen vergeeft en stommiteiten verhult
Dit is een – wellicht stuntelige – poging van mij tot de vertaling van een Perzisch gedicht uit de middeleeuwen. Het werd geschreven door Shams-ud-din (1320 – 1392), die later ‘Hafez’ werd genoemd. ‘Hafez’ is een titel die wordt gegeven aan iemand die de hele Koran uit zijn hoofd heeft geleerd, iets dat hij volgens zijn eigen claim op 14 manieren had gedaan (welke manieren dit dan zijn, kon ik niet achterhalen).
De Tarot zit zo ingenieus in elkaar dat je elke spirituele, filosofische, occulte, psychologische of zelfs wetenschappelijke stroming erop kunt plotten. Het ligt er maar net aan waar jij de focus op legt. Wat je wilt zien, kun je zien in de Tarot. Dat zorgt ervoor dat je nooit uitgeleerd raakt en je je geest flink kan oprekken. Je verandert keer op keer van inzicht naar mate je meer kennis op doet. Op dit moment staat mijn neus wel heel erg naar de kant van het humanisme en de klassieke levenskunst waarin de eerdergenoemde haar oorsprong heeft. Maar ook alle hedendaagse spirituele en new age bewegingen vinden haar oorsprong bij de oude grieken (o.a. Plato) en dat geldt ook voor het christendom (de laatste heeft ook meer gemeen met de Tarot dan men op het eerste gezicht denkt, maar dat is weer een ander projectje).
Alhoewel er verschillen zijn in standpunten, hebben alle klassieke levenskunst stromingen met elkaar (en naar mijn mening ook met de Tarot) gemeen dat de nadruk ligt op autonomie, autarkie, zelfbeheersing en de “zorg voor jezelf” als mens als belangrijkste goed gezien werden.
Plato heeft een grote invloed gehad op bijna alle vormen van westerse spiritualiteit (inclusief occultisme, christendom); Het bestaan van een transcendente, bovennatuurlijke wereld en het in staat zijn je los te maken van je lichaam en samen te smelten met de “ziel” heeft natuurlijk een aantrekkingskracht op veel mensen gehad (en dit is eigenlijk nooit veranderd). Het christendom heeft vanaf de 3e eeuw na Christus veel elementen van de klassieke filosofie ingelijfd (vooral die van Plato en de Stoa) maar zijn vervolgens een totaal andere weg ingeslagen. Het doel van het christendom was om mensen ertoe te brengen dat ze zich zo gedragen dat ze op god lijken (leven naar god’s wil) en zo hun ziel kunnen verenigen met god. Om dit te kunnen realiseren zijn de aanbevelingen van de klassieke filosofen zo verdraaid dat ze tegengesteld werden aan wat de oude denkers probeerden over te brengen.
Zo veranderde het “zorgen
voor jezelf” in een gewetensonderzoek waarbij je jezelf moest straffen voor je
fouten en moest leren nederig te zijn. Liefde voor jezelf werd op die manier
een taboe (alleen god kon jou immers vergeven). Het sober proberen te leven –
zodat je jezelf niet kwijt zou raken – veranderde in lichamelijke onthouding en
het uitdoven van hartstocht. Als klap op de vuurpijl introduceerde het
christendom een nieuw element, namelijk het afstand nemen van de eigen wil. Om
nederig te worden moest je leren om niks te willen en de zorg voor jezelf uit
handen te geven (aan een pastoor of priester). Daarmee werd autonomie en
autarkie ook de das om gedaan en werd het christendom een levenskunst van
zelfverloochening.
Naast het christendom pleitten ook Plato en Aristoteles voor een “spiritueel” leven. Hoe kan het dat alle ideeën van de klassieke filosofen zo lang naar de achtergrond zijn verdrongen terwijl het christendom tot op de dag van vandaag miljoenen mensen kan bekeren?
Volgens Luc Ferry komt dit omdat het christendom erin is geslaagd het vage ongrijpbare begrip “logos” voor te stellen als een persoon (god de vader, onze lieve heer) die aandacht voor je heeft en van je houdt zoals een vader van zijn kind houdt. Deze vader houdt van al zijn kinderen evenveel, dus iedereen is gelijk. Verder was het eeuwige leven (het opstaan uit de dood of zitten aan de troon van god) dat door de christenen werd beloofd ook aantrekkelijk; Veel mensen verkiezen onsterfelijkheid boven bijvoorbeeld het samensmelten met de kosmos (en poef! Weg!) van de Stoa.
Alhoewel er eerder in de geschiedenis vergelijkbare ‘spellen’ en/of ‘kaartensets’ bekend zijn, is er over het algemeen overeenstemming dat de Tarot in de vorm zoals wij die nu kennen is ontstaan in de eerste helft van de 15e eeuw in het Italië van de Renaissance. Het eerste deck dat overeenkomt met de ‘huidige’ Tarot (van Waite), is de bekende “Visconti-Sforza” tarot geschilderd door Benefacio Bembo). Maar, waarschijnlijk ging hier nog een deck aan vooraf. Ook voor dit deck was Filippo Maria Visconti de opdrachtgever, maar de kaarten wijken iets af van de latere Tarot spellen.
Dit deck is het zogenaamde “Michelino deck ” (ook wel “Besozzo kaarten”) genoemd naar Michelino da Besozzo die de kaarten heeft geschilderd. De opdrachtgever was zoals gezegd Filippo Maria Visconti en er zat een soort begeleidend schrijven bij van ene Martiano da Tortona. Deze Martiano heeft dus het allereerste Tarot boek op zijn naam staan!
Gelukkig maar, want de kaarten zijn helaas verloren gegaan. Maar de beschrijving is bewaard gebleven en dus kunnen wij ons een beeld vormen van hoe het eruit moet hebben gezien. De beschrijving dateert van rond 1424. De tekst heette oorspronkelijk “Tractaat over de vergoddelijking van de 16 helden” en was geschreven in het Latijn. In ongeveer 1470 is ze vertaald in het Italiaans. De tekst werd in eind jaren ’70 gevonden door Stuart Kaplan in de Bibliotheque Nationale van Parijs. Ik heb deze beschrijving van de 16 helden zo goed mogelijk proberen te vertalen in het Nederlands. Maar laten we eerst wat algemener kijken naar dit bijzondere Tarot deck!
Op een aantal Tarotkaarten in het RWS deck zijn druppel – achtige dingen te zien. Bij de Toren en op drie van de azen (Kelken, Zwaarden, Staven) zijn ze erg goed zichtbaar. Bij de Kelken lijken het waterdruppels, bij de Staven blaadjes. Maar wat zijn het dan bij de Zwaarden? Wat symboliseren deze druppels en waarom is Pentakels aas overgeslagen?
Van deze “druppels” wordt gezegd dat ze “Yods” symboliseren; De Yod is een Hebreeuwse letter.
Het traditionele Hebreeuwse alfabet bestaat uit 22 letters en volgens de Hebreeuwse traditie zijn deze letters de bouwstenen van de creatie. Elke letter is een archetypische energievorm en samen zorgen ze ervoor dat God’s wijsheid in het menselijk bewustzijn kan komen.
In de Tarot associeer je de “moeder” bijna altijd onmiddellijk met III De Keizerin. Zij is de zorgzame moeder die ruimte geeft aan iedereen en zorg draagt voor de groei en ontwikkeling van anderen. Ze staat dicht bij de natuur en haar energie is grenzeloos. Het is een “positieve” kaart die als tegenpool (negatief puntje) heeft dat de dame in kwestie vaak zo bezig is met het zorgen voor anderen dat ze haar eigen behoeften vergeet. Het grenzeloos geven van energie om alles te laten groeien en bloeien kan als nadeel hebben dat je over je eigen grens gaat. En dat is natuurlijk niet voordelig. Veel “donkerder” of “negatiever” wordt het meestal niet qua duiding.