De cursus Le Petit Lenormand is weer van start gegaan en dat betekent dat we weer lekker bezig zijn met het uitpluizen van kaarten. Alhoewel de basisbetekenissen vrij eenvoudig te leren zijn, zitten er natuurlijk allerlei bijzonderheden aan de diverse combinaties van kaarten. Het is leuk om te kijken waar deze bijzondere betekenissen vandaan komen. Een goed voorbeeld is de situatie waarin in een legging de sleutel direct boven de kist terecht komt; Je gaat dan zoeken in de richting van financiële tegenslagen, armoede, weinig geld hebben of schulden hebben.
Vroeger was de sleutel een symbool van de ‘macht’ van de huisvrouw. Al aan het begin van de 17e eeuw duikt deze symboliek op in teksten.
Wanneer een man bij zijn overlijden heel veel schulden had gemaakt, dan had zijn weduwe de mogelijkheid zich hiervan te ‘verlossen’ door letterlijk de huissleutel op de kist van haar overleden echtgenoot te leggen. Hiermee weigerde zij dus zijn ‘erfenis’. In het begin mochten alleen dames van adel dit doen, maar later werd het een algemeen recht van alle weduwen.
Het was natuurlijk een moeilijk en genant iets om te doen ten overstaan van alle vrienden en bekenden. In de loop van de tijd veranderde het gebruik daarom; De vrouw mocht bijv. de sleutels in de deur laten zitten. Of ze mocht ze afgeven bij de burgemeester of bij de pastoor. De vrouw mocht wel haar beste jurk (“een tamelyck cleet”) en een bed meenemen.
Tegenwoordig mag je erfenissen beneficiair weigeren. Wanneer wij de combinatie tegenkomen in een legging, dan denken wij aan schulden of dat iemand wellicht niet veel geld te besteden heeft. De uitdrukking “iemand is zo arm dat de sleutels op zijn kist liggen” kom je nog wel eens tegen bij de zuiderburen.
Er zijn zo meerdere betekenissen die je niet zo snel ziet als je puur naar de kaarten op zichzelf kijkt, maar waar een oud gebruik of een oude uitdrukking achter zit. Dit is natuurlijk cultuurgebonden. Ik heb geprobeerd op te zoeken of “De Sleutel op de Kist leggen” ook in andere landen bekend is.
Omdat ook wel eens in plaats van ‘Kist’ het woord ‘Put’ (= toegedekt graf) wordt gebruikt is het moeilijk te vinden. Ik heb gezocht in het Duits, Frans en Engels maar kon het niet vinden. Misschien zijn er andere woorden gebruikt, of kenden ze het gebruik niet.