Geen licht zonder Schaduw: Vijf manieren om de minder zoetsappige kant van de kaarten te bekijken

Op 21 november gaat voor de eerste keer de cursus ‘Tarot & Jung’ van start; 5 lesdagen lang gaan we proberen om de kaarten door een Jung bril te bekijken. Ik heb erg veel plezier in het schrijven van het lesmateriaal en het wordt super leuk! Omdat we ook het begrip ‘schaduw’ behandelen werd ik weer even afgeleid door een praktische uitdaging: hoe kun je een beetje leuk vertellen dat de schaduwkant van een kaart best mag vaker mag worden belicht, omdat dat hetgene is waar je wat aan hebt – vanuit Jung gezien dan natuurlijk 🙂

De ‘schaduwkant’ van een Tarotkaart wordt vaak als ‘negatief’ gezien. In de praktijk maakt iedereen overal een mooi verhaal van, zonder vragen te stellen (zowel aan zichzelf als aan anderen). En dus wordt deze kant van de kaart vaak alleen meegenomen in een legging als men ‘omgekeerde’ kaarten leest of als de kaart op een specifieke positie ligt die naar een ‘negatieve’ kant verwijst. En dat is jammer want het is heel leuk en ook nuttig om die kant goed te verkennen. Het heet immers niet voor niks ‘schaduwwerk’

Tijdens de Tarotconferentie in Londen van 8 en 9 oktober werd het onderwerp ook weer zijdelings aangesneden; Dit jaar zat er namelijk in de goodiebag een boek van Leeza Robertson getiteld: “Tarot Reversals for beginners”.

In het dagelijks leven helpt Leeza mensen die een burn out hebben daar vanaf. Tenminste… als er meer dan 6 cijfers op hun salarisstrookjes staan. Ze doet dingetjes met engelengetallen en dies meer, dus dat was een derde reden om een beetje sceptisch te zijn t.o.v. dit boek. Maar omdat ik tegenwoordig toch weer veel in de trein moet zitten besloot ik er toch in te gaan lezen.

Het stukje waarin Leeza haar mening geeft over mensen die omgekeerde kaarten gewoon recht draaien, wilde ik eerst gewoon overslaan, maar dat zou wel heel hypocriet zijn natuurlijk… De strekking was wel een beetje wat ik ervan verwachtte: “Mensen die omgekeerde kaarten recht draaien zijn lui en willen alleen het positieve zien” is de mening van Leeza. Ik denk dat het juist andersom is: wanneer je alleen naar de ‘schaduwkant’ van een kaart kijkt als hij omgekeerd ligt, dan maak je je er makkelijk vanaf.

Elke kaart – of het nu een Tarotkaart of van een ander systeem is – heeft twee polen. Sommigen noemen het ‘ positief ‘ en ‘ negatief’ maar dat is niet het goede woord. Het zijn meer twee kanten van dezelfde medaille. Vervolgens zit er ook nog een heleboel in het midden. Betekenissen die aan de ene kant zitten, heeft Leeza Robertson dus gebundeld in dit boek en dat is eigenlijk heel overzichtelijk. Het is een mooie ‘spiekbrief’ voor studenten die het moeilijk vinden om een kritische of directe vraag te stellen (dat is ook supermoeilijk!)

Er zijn Volgens Leeza vijf manieren om een omgekeerde kaart te lezen: Blokkade, Bescherming, Spiegel, Schaduw en Retrograad (tegengestelde richting).

Blokkade

Een blokkade betekent dat er geen beweging is. Iets zit vast en als dit te lang duurt dan kan er niks verder en ontploft de boel. De omgekeerde kaart geeft aan wat er misgaat of mis kan gaan, de kaarten eromheen wat erdoor wordt geraakt en/of wat de oorzaak is.

Bescherming

Leeza noemt het bescherming: een omgekeerde kaart houdt ook een blokkade in, maar dan iets dat jou heeft afgeremd omdat het anders niet de ‘goede’ kant op zou gaan. Een soort ‘goddelijke interventie’ zou je kunnen zeggen. Hier is de ‘blokkade’ dus een positief bericht: als iets niet goed gaat dan is het immers niet omdat je een fuck up maakt maar het is een goddelijke interventie. Gelukkig maar …

Spiegel

De ‘spiegel’ is niet de voor de hand liggende spiegel die je jezelf voorhoudt en dan ineens een negatieve kant van jezelf te ontdekken, maar meer een aanmoediging om een kleine, subtiele verschuiving aan te brengen in je perspectief. In een spiegel zie je dingen hetzelfde, maar net iets anders. De vraag die je kunt stellen is: wat lijkt er precies op maar is net iets anders? Welke dingen die je altijd hebt geloofd zitten net iets anders in elkaar?

Schaduw

Eindelijk is hij daar dan, mijn lievelings: de Schaduw. De onbekende (soms) donkere kant van jezelf die zich schuil houdt in je onbewuste en geïrriteerd raakt wordt als hij geen aandacht krijgt waardoor je die kant bijvoorbeeld gaat projecteren op anderen en boos wordt op de hele wereld.

Retrograad

Dit was een nieuwe kant voor mij. Ik gebruik expres dit woord en niet ‘omgekeerd’ om verwarring te voorkomen. Maar eigenlijk betekent het wel ‘omgekeerde volgorde’. Of ‘ dezelfde weg teruggaan’. De kaart kan aangeven dat je onderweg iets gemist of verloren hebt. Je moet dus weer even alles (in omgekeerde volgorde) nalopen om te zien wat het is. Je gaat in alle rust en stilte een ‘bekende’ inhoud weer herkauwen, wat eigenlijk neerkomt op reflectie. Maar Retrogaad is wel een interessanter woord.

In het boek staan voor alle kaarten (grote en kleine Arcana) 5 interpretaties. De interpretaties van de Grote Arcana vond ik een beetje oppervlakkig maar bij de kleine Arcana zaten er best leuke bij! Heb dus zeker wel wat nieuwe interpretaties aan mijn repertoire kunnen toevoegen. Wat grappig is, is dat ze wel van bijna alles (op de schaduw na) weer een zoetsappig verhaal maakte. Daarom dacht ik om zelf een apart en duidelijk overzicht te gaan maken van hoe een kaart soms ‘to the point’ kan zijn met een confronterende betekenis. Het lijkt mij heerlijk om te overdrijven 😉

Tijdens een rondje Google om te zien wat er allemaal al is gedaan kwam ik verrassend veel mensen tegen die hun consulten volledig toespitsen op de ‘donkere’ kanten. Van eenvoudig ‘schaduwwerk’ (wat je eigenlijk in ‘gewone’ consulten dus ook gewoon doet) naar lieden die het heel bont maakten en Satan en alle demonen uit de hel erbij halen. Kon het niet laten om onder de noemer ‘voorstudie’ een consult af te nemen bij een ‘shadow tarot consultant’. Ik ben erg benieuwd wat er uit gaat komen, keep you posted!